Dziecko w wieku około 3 lat przechodzi intensywne przemiany rozwojowe. To czas doskonalenia motoryki tak dużej, jak i małej. Wyraźnie zauważalna staje się też postawa sesnoryczno-motoryczna, czyli zdolność do rozwiązywania zadań wyłącznie przy bezpośrednim kontakcie z przedmiotem, zapewniającym możliwości postrzegania go wzrokiem. Właśnie dlatego w tym wieku tak cenne jest proponowanie dziecku zabaw puzzlami, kredkami, kolorowymi samochodami i figurkami.
Bezpieczna przestrzeń do zabawy
Dziecko trzyletnie cechuje się dużą emocjonalnością. Wybuchy złości, czy radości są zwykle gwałtowne, ale również krótkotrwałe. Aby rozwój trzylatka przebiegał prawidłowo, konieczne jest stworzenie mu bezpiecznej przestrzeni do zabawy, a więc takiej, gdzie nawet przy gwałtownym wybuchu emocji nie wyrządzi sobie krzywdy.
W miejscu, w którym bawi się przedszkolak, warto ułożyć matę piankową. Doskonale sprawdza się taka w postaci łączonych puzzli. Na takim podłożu dziecko przy upadku ma zapewnioną asekurację, a jednocześnie podłoże jest na tyle sztywne, aby bez trudu móc układać na nim wierze z klocków.
Choć dziecko w wieku trzech lat cechuje się dużym egocentryzmem i skupia się przede wszystkim na zaspakajaniu własnych potrzeb, to mata piankowa jest też doskonałym sposobem na stopniowe uspołecznianie malucha. W takiej przestrzeni będzie mógł bawić się z rodzeństwem lub odwiedzającymi go kilkuletnimi członkami rodziny i tej grupowej interakcji nauczyć się dostrzegać także potrzeby innych.
Bajkowy świat rozwijający wyobraźnię
Nie jest prawdą, że wpływ telewizji na dziecko jest wyłącznie negatywny. Ogranicza co prawda możliwość interakcji malucha z tym, co widzi i słyszy, ale nie sposób pominąć walorów bajek, zwłaszcza tych opracowanych z myślą o potrzebach rozwijającego się dziecka. Przekazują one wartości takie jak: prawda, dobro, tolerancja, miłość, ale też dostarczają wiedzy z nowych kręgów tematycznych i kulturowych (nieznanych dotąd dziecku).
Niestety wielogodzinne wpatrywanie się w migający ekran może m.in. negatywnie wpłynąć na samopoczucie i relacje rówieśnicze. Aby zaspokoić pragnienie dziecka kontaktu z bohaterami ulubionej bajki, a jednocześnie zadbać o jego prawidłowy rozwój emocjonalny i społeczny, warto zastąpić animacje tematycznymi zabawkami i książkami obrazkowymi, w których występują postaci bajki.
Jeśli dziecko zafascynowane jest bajką „Tomek i przyjaciele” możesz miejsce zabaw wyposażyć w kredki, foliowe balony, pojazdy i figurki inspirowane bohaterami. Warto również ustawić na półkach książki z serii „Tomek i przyjaciele”, aby zachęcić malucha do wspólnego oglądania obrazków, czytania i wyobrażania sobie dalszych kolei losów.
Rozwój małej motoryki poprzez zabawę
Gdy mowa jest o małej motoryce, chodzi o precyzyjne ruchy palcami i dłonią. Wymaga to od dziecka skupienia. Kształtowanie tych umiejętności odbywa się przez codzienne powtarzanie czynności takich jak posługiwanie się sztućcami czy zawiązywanie sznurowadeł, ale również wspierające zabawy.
U trzylatka targanego gwałtownymi wybuchami emocji niezwykle trudne jest zaproponowanie takich forma aktywności, na których będzie on się w stanie skupić. Aktywności muszą być zatem dla niego atrakcyjne.
Cennym wsparciem rozwoju motoryki małej są puzzle. Dla dziecka w wieku trzech lat odpowiednie będą układanki trzydziestoelementowe lub czterdziestopięcioelementowe. Mogą przedstawiać postaci z ulubionej bajki (np. „Tomek i przyjaciele”) lub sylwetki zwierząt czy pojazdów. Jeśli maluch będzie radził osobie z nimi bez trudu – zaproponuj mu przestrzenne puzzle dla dzieci. Wymagają one nie tylko dopasowania kształtów, ale i zaplanowanie właściwej sekwencji rozmiarów nakładanych na siebie coraz większych powierzchni.
Kącik plastyczny dla wspierający rozwój integracji sensorycznej
Integracja sensoryczna jest procesem, który ma zadanie porządkować wrażenia z zewnątrz i sygnały wysyłane z organizmu w taki sposób, by móc działać w określonym celu. Jednym z ważniejszych elementów integracji sensorycznej jest układ dotykowy, który jednocześnie rozwija się najwcześniej. To on chroni przed niebezpieczeństwem (np. informuje o zbyt gorących lub zimnych powierzchniach), ale też buduje schemat całego ciała. W przypadku zaburzenia w obrębie układu dotykowego niektóre bodźce są odbierane jako zbyt intensywne. Dziecko może np. brzydzić się lub bać określonych struktur.
Cennym wsparciem w rozwoju tego obszaru integracji sensorycznej jest zachęcenie dziecka do zabaw plastycznych. Może lepić formy z modeliny, rozciągać plastelinę i ukrywać w niej, a następnie wyciągać drobne przedmioty, ugniatać piasek kinetyczny, a także malować farbami przy użyciu całych dłoni i stóp.
Źródła:
- B. Dudel, M. Głoskowska-Sołdatow, Wybrane aspekty obecności telewizji w życiu dziecka, [w:] Dziecko i media elektroniczne – nowy wymiar dzieciństwa, (red.) J. Izdebska, T. Sosnowski, Trans Humana Wydawnictwo Uniwersyteckie, Białystok 2005.
- A. Woźniak, Integracja Sensoryczna w pigułce, https://cloud5a.edupage.org/cloud/Integracja_sensoryczna.pdf?z%3A3SMhGvYDavT4SP8j14OUNYi%2BnvEjUjh5C9kg89I9OFteR4%2BsTAjynrNhSxEVEU9s, dostęp: 14.10.2022 r.
